เวลาที่เราสร้างเว็บไซต์ด้วย Wordpress จะมีสิ่งหนึ่งที่เรียกว่า Theme หรือเราอาจจะเรียกง่ายๆ ว่าเป็น Template ของเว็บไซต์ ก็แล้วกัน เจ้าธีมตัวนี้ เอาไว้แสดงหน้าตาเว็บไซต์ออกมา ให้คนภายนอกเห็น จะสวยงาม หรือ ไม่อย่างไร ขึ้นอยู่กับคนเขียนธีมครับ

ก่อนอื่นต้องบอกว่า 80% ของเว็บไซต์ ที่ใช้งานอยู่ ณ ปัจจุบัน ใช้งานธีมสำเร็จรูป เพราะว่า... มันง่าย เหมือนต้มม่าๆ ติดตั้ง ปรับแต่งนิดหน่อย ก็ใช้งานได้ทันที บางธีมมี Demo มาให้เราติดตั้งเพื่อดูว่า หน้าตาอย่างไร อีกต่างหาก แล้วเราค่อย ไปปรับแต่งภายหลัง

ธีมสำเร็จรูปในปัจจุบัน การแข่งขันค่อนข้างสูงครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสนามของ Wordpress เกือบทุกบริษัท ที่ทำธีมออกมาขาย ก็อยากได้กลุ่มคนใช้ที่หลากหลาย ก็เลยทำ support ไปทุกอย่าง ตั้งแต่ Blog ธรรมดา เว็บบริษัท ไปจนถึงร้านค้าออนไลน์ ที่ใช้ Woocommere ก็มี

เมื่อมีการแข่งขันสูงคนใช้งานอย่างเราๆ ก็โชคดีขึ้นมาทันที เพราะว่า ขนาดธีมฟรี ที่แข่งกัน ยังปรับแต่งกันได้อย่างเยอะเลย เพื่อดึงให้คนเข้ามาใช้ก่อน เมื่อเห็นว่าดีแล้ว ค่อยไปสั่งซื้อภายหลัง กลยุทธ์ส่วนมาก ของคนที่ทำธีมออกมาขายก็คือ ทำให้คนใช้เยอะๆ มีรีวิวดีๆก่อน แล้วค่อยขาย Version ที่เรียกว่า Pro หรือ Professional ในภายหลัง อันที่จริง กลยุทธ์นี้ก็ใช้ในหลายธุรกิจเช่นกัน

เมื่อมีของดีขนาดนี้ให้ใช้แล้ว บางทีให้ใช้แบบฟรีด้วย แล้วอุปสรรค คือ อะไรบ้างสำหรับผู้ใช้งาน สำหรับผู้ใช้งานที่ไม่ได้เป็นนักพัฒนาเว็บไซต์โดยตรง เป็นนักธุรกิจ หรือ Freelance ทั่วไป เจอกับธีมที่มีตัวเลือกเยอะไปหมด ทำให้งงครับ เลยคิดว่า การทำเว็บไซต์ มันซับซ้อนนั่นเอง

ซึ่งในความเป็นจริงที่ผมสอนมาตลอดคือ เรา Focus ที่เนื้อหาของเราก่อน จะได้ทำความคุ้นเคยกับ Wordpress ไปด้วย แล้วเราค่อยมาปรับแต่งธีมทีหลัง มันก็จะง่ายขึ้นครับ

มาพูดถึงธีมที่เขียนเอง หรือ Custom Theme บ้างครับ สำหรับธีมที่ไปจ้างเขาทำ หรือว่าเราเขียนกันเอง จะมีอยู่ 3 แบบครับ

เพราะว่า การเที่เราไปหยิบธีมมา Modify ทำให้เราไม่รู้ Side Effect หรือ ผลบางอย่างที่เกิดขึ้นที่อื่นๆ นอกเหนือจากจุดที่เรา Modify ไป แล้วที่สำคัญ ธีมที่เรา Modify ไปแล้ว ก็ไม่สามารถอัพเดท Version เป็น Version ใหม่ได้ครับ เพราะว่าไฟล์ที่ Modify ไว้จะถูกทับโดยธีมต้นฉบับ เมื่ออัพเดทนั่นเอง

Child Theme เกิดมาเพื่อแก้ปัญหานี้ครับ การที่เราจะ เพิ่ม Function อะไรลงไปในธีมได้ แปลว่า ธีมนั้นได้เปิดช่องให้เรา Modify ผ่าน Child Theme ดังนั้น เรื่อง Side Effect หรือ ผลลัพธ์ ไม่พึงประสงค์ ก็จะน้อยกว่านั่นเองครับ แล้วที่สำคัญ เวลาธีมแม่อัพเดทมา Code ต่างๆ ที่เราเขียนไว้ใน Child Theme ก็ไม่มีผลกระทบด้วยครับ

เวลาที่เราเลือกว่าจะใช้แบบไหน ให้เราดูลักษณะของ Project หรือ งานเว็บไซต์นั้นก่อนครับว่า งานนั้นมี Function หรือว่า ต้องทำแบบไหน อย่างไรบ้าง ถ้าธีมสำเร็จรูป รองรับได้หมด ไม่ต้องไปเสียเวลาเขียนเองเลย ก็ใช้ธีมสำเร็จรูปไปเลยครับ เพราะเหมือนกับเรา กำลังจ้างนักพัฒนา ให้ทำงานให้เราครับ แล้วในยุคนี้ ธีมสำเร็จรูปก็ไม่ได้แพง เหมือนยุคก่อนครับ

แต่ถ้าเราเห็นว่า เราจะต้องเพิ่มฟังก์ชั่นบางอย่างลงไปด้วย ให้ใช้  Child Theme ครับ ปลอดภัยที่สุดในการสร้าง Function เสริมในธีม 

แต่ถ้าอะไรก็ไม่ได้จริงๆ เขียนเองขึ้นมาเลย หรือ ไปจ้างเขียนก็ได้ครับ แต่ก็ต้องยอมรับความเสี่ยงด้วยนะครับว่า หลังจากที่เราจ้างเขียนจนเสร็จแล้ว เมื่อ Wordpress Version ใหม่ อัพเดทมา เราจะยังสามารถใช้ธีมนั้นได้กับ Wordpress Version ใหม่นั้น พูดง่ายๆ คือ ควรจะมีคนดูแลสิ่งที่เขียนขึ้นมาครับ

ความเป็นจริงที่เกิดขึ้น เวลาที่เราไปจ้างทำเว็บไซต์ หรือ เวลาที่เราไปจ้างเขียนธีม เมื่อเขียนเสร็จแล้วเวลาผ่านไป ที่ผมเจอคือ ส่วนมากอัพเดท Wordpress หรือ Plugin บางตัวไม่ได้ครับ เพราะว่า Code บางอย่างในธีม เขียนโดยยึด Version เก่าเอาไว้ ดังนั้นเวลาที่เราไปจ้าง ควรจะมีสัญญาอย่างน้อยรับประกัน 1 ปี ให้สามารถอัพเกรด Theme, Plugin หรือ Version ของ Wordpress ให้เป็น Version ใหม่เสมอได้ครับ ส่วนปีหน้า เราก็ค่อยว่ากันใหม่เรื่องสัญญาการอัพเกรด เพราะ ถ้าเราไม่ได้เป็นนักพัฒนา เราก็แก้เองไม่ได้อยู่แล้วครับ ต้องให้ Developer ช่วยแก้

สำหรับคำแนะนำ สำหรับบุคคลทั่วไป ไม่ว่าเราจะทำเว็บเอง หรือ ไปจ้างเขาทำ ให้เราเริ่มเล็กๆ ก่อนครับ อย่าเพิ่งไปจัด Spec ว่า ต้องมี ฟังก์ชั่นนี้ ต้องทำแบบนี้ได้ เพราะว่าการจัด Spec แบบนี้ เวลาไปหาคนทำ ถ้ามีฟังก์ชั่น ที่ธีมสำเร็จรูปทำไม่ได้ และ ไม่มี Plugin ไหนทำได้เลย คนทำเว็บก็ต้องหาทางเขียนเองครับ แล้วก็จะมีความเสี่ยง ตามที่ผมบอกไว้ข้างต้นครับถ้าเราไม่มีการตกลงทำสัญญาดูแลและอัพเกรด 

พูดถึงสัญญาการดูแลและอัพเกรดนิดนึง จริงๆเว็บไซต์ มันเหมือน สิ่งมีชีวิตเลยนะ ถ้าเราดูแลเองไม่ได้ ก็ต้องหาใครสักคนมาดูแล เพราะถ้าเราไม่ดูแล และ อัพเดทมันอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะ Software มันอาจจะมี Bug หรือข้อผิดพลาดต่างๆ ทำให้เป็นช่องโหว่โดนเจาะระบบได้ครับ ดูอย่าง App บนมือถือ เขายังอัพเดทกันบ่อยมาก เหตุผลก็เหมือนกับ Software บนเว็บไซต์ครับ เราต้องการความปลอดภัย และ ความลื่นไหนในการใช้งานนั่นเอง

สำหรับผู้เริ่มต้นทำเว็บ ทั่วไป ให้เริ่มจากทำเล็กๆ ใช้ธีมสำเร็จรูปก่อน ถ้าใครคิดว่า อาจจะต้องมี เพิ่มฟังก์ชั่นอะไรบางอย่างในอนาคต เราก็ติดตั้งเป็นแบบ ธีมแม่ ธีมลูกได้ครับ ในยุคนี้ คนที่ทำธีมออกมาขายให้เรา มักจะมีธีมลูกมาให้ด้วย เผื่อไว้ให้เราอยู่แล้ว สำหรับเพิ่มฟังก์ชั่นต่างๆลงไป เพื่อความปลอดภัย เหมือนที่ผมได้พูดไว้ก่อนหน้านี้ครับ ตอนนี้ลองกลับไปดูครับว่า เว็บของเราใช้ธีมสำเร็จรูป หรือว่าธีมเขียนเองอยู่ครับ แล้วก็มาเล่าสู่กันฟังได้นะครับ

ติดตามเราได้ที่
=============================================
Facebook : https://www.facebook.com/palamike.web
Youtube : https://www.youtube.com/c/palamike
Twitter : https://twitter.com/palamikeweb
Website : https://palamike.com
Podcasts : https://podcasts.palamike.com/
Line : @palamike
=============================================